Inflatie Uitgelegd: Wat Het Is en Hoe Het Kan Worden Beheerst

Het financiële landschap is vaak gevuld met complexiteit, en een van de meest intrigerende aspecten is inflatie. Een fenomeen met wereldwijde implicaties, inflatie is essentieel om te begrijpen voor degenen die geïnteresseerd zijn in economie, financiën, of simpelweg om hun koopkracht te begrijpen. Dit artikel zal inzicht werpen op de complexiteit van inflatie, hoe het wordt gemeten en beheerd, en zich verdiepen in de verschillende soorten die kunnen voorkomen. Daarnaast zullen extreme gevallen van inflatie uit de wereldgeschiedenis worden belicht.

Een Introductie tot Inflatie

Inflatie is simpel gezegd een geleidelijke stijging van de prijzen van goederen en diensten, wat resulteert in de waardevermindering van de munteenheid. Het tempo waarmee de koopkracht achteruitgaat, wordt doorgaans weerspiegeld in de gemiddelde prijsstijging van een geselecteerd scala aan goederen en diensten gedurende een bepaalde periode. Als het wordt uitgedrukt als een percentage, betekent dit dat een eenheid van de munteenheid nu minder waard is dan in voorgaande periodes. Het tegenovergestelde van inflatie is deflatie, dat plaatsvindt wanneer prijzen dalen en de koopkracht wordt versterkt.

Het Ontcijferen van Inflatie

Het bijhouden van prijswijzigingen van individuele items in de loop van de tijd kan eenvoudig zijn, maar menselijke behoeften strekken zich uit tot ver buiten één of twee producten. Voor een comfortabel leven hebben mensen een uitgebreid en gevarieerd assortiment producten nodig, waaronder essentiële zaken zoals voedselgranen, brandstof, metalen, naast nutsvoorzieningen zoals elektriciteit en vervoer, en diensten zoals gezondheidszorg en entertainment.

Inflatie probeert het cumulatieve effect van prijsveranderingen voor zo'n gevarieerd scala aan goederen en diensten te meten. Het biedt een enkele numerieke weergave van de stijging van het prijsniveau van goederen en diensten in een economie in de loop van de tijd.

De kosten van levensonderhoud van het grote publiek worden rechtstreeks beïnvloed door de stijging van prijzen, omdat het de koopkracht van geld ondermijnt, wat op zijn beurt economische groei kan vertragen. De overheersende opvatting onder economen is dat aanhoudende inflatie optreedt wanneer de groei van de geldhoeveelheid van een land de economische groei overtreft.

De Oorsprong van Inflatie

De oorsprong van inflatie ligt in een toename van de geldhoeveelheid, die zich op diverse manieren in de economie kan manifesteren. De geldhoeveelheid van een land kan worden vergroot door de monetaire autoriteiten via:

• Het drukken en uitdelen van meer geld aan de burgers.
• De wettige valuta (het waardevermindering van) legaal te devalueren.
• Nieuw geld in het leven te roepen als reserve-accountkredieten via het banksysteem door overheid obligaties van banken op de secundaire markt te kopen (de meest voorkomende methode).

In elk van deze scenario's verliest de valuta uiteindelijk haar koopkracht. De manieren waarop dit inflatie teweegbrengt, kunnen worden gegroepeerd in drie soorten: vraaginflatie, kosteninflatie en ingebouwde inflatie.

Vraaginflatie

Wanneer een toename van de geld- en kredietvoorziening de algehele vraag naar goederen en diensten doet stijgen, sneller dan de productiecapaciteit van de economie, ontstaat vraaginflatie. Deze vraagstijging zorgt ervoor dat prijzen stijgen.

Wanneer mensen meer geld hebben, zijn ze geneigd om positiever te voelen en meer uit te geven, waardoor prijzen omhoog worden geduwd. Dit creëert een vraag-aanbodkloof, met een verhoogde vraag en minder flexibel aanbod, wat resulteert in hogere prijzen.

Kosteninflatie

Kosteninflatie is een gevolg van prijsstijgingen die zich verspreiden door de inputs van het productieproces. Wanneer toevoegingen van geld en kredietvoorziening worden geleid naar een grondstof of andere activamarkten, stijgen de kosten voor allerlei tussenproducten. Dit is met name merkbaar wanneer er een negatieve economische schok plaatsvindt in de aanvoer van belangrijke grondstoffen.

Dit leidt uiteindelijk tot hogere kosten voor het eindproduct of dienst, wat resulteert in stijgende consumentenprijzen. Bijvoorbeeld, wanneer de geldhoeveelheid wordt vergroot, ontstaat er een speculatieve hausse in de olieprijzen, waardoor energiekosten toenemen. Dit kan bijdragen aan stijgende consumentenprijzen, wat wordt weerspiegeld in verschillende inflatiemetingen.

Ingebouwde Inflatie

Ingebouwde inflatie hangt samen met adaptieve verwachtingen - het idee dat mensen verwachten dat de huidige inflatiecijfers in de toekomst aanhouden. Naarmate de prijzen van goederen en diensten toenemen, kunnen mensen een voortdurende stijging in de toekomst verwachten met een vergelijkbaar tempo. Hierdoor kunnen werknemers hogere lonen eisen om hun levensstandaard te handhaven. Hun hogere lonen resulteren in hogere kosten van goederen en diensten, waardoor een loon-prijs spiraal ontstaat die voortduurt doordat het ene het andere induceert.

Het Begrijpen van Prijsindexen

Afhankelijk van de geselecteerde set goederen en diensten worden verschillende mandjes van goederen berekend en bijgehouden als prijsindexen. De meest gebruikte prijsindexen zijn de Consumentenprijsindex (CPI) en de Producentenprijsindex (PPI).

Consumentenprijsindex (CPI)

De CPI is een maatstaf die de gewogen gemiddelde prijzen onderzoekt van een mandje goederen en diensten, voornamelijk gericht op consumentenbehoeften, inclusief transport, voedsel en medische zorg.

CPI wordt berekend door prijswijzigingen voor elk item in het vooraf bepaalde mandje goederen te nemen en deze te middelen op basis van hun relatieve gewicht in het hele mandje. De prijzen die in overweging worden genomen, zijn de winkelprijzen van elk item, zoals beschikbaar voor aankoop door individuele burgers.

Veranderingen in de CPI worden gebruikt om prijsveranderingen met betrekking tot de kosten van levensonderhoud te beoordelen, waardoor het een van de meest gebruikte statistieken is om perioden van inflatie of deflatie te identificeren. In de VS rapporteert het Bureau of Labor Statistics (BLS) de CPI maandelijks en heeft het deze berekend tot zover terug als 1913.

Producentenprijsindex (PPI)

Een andere populaire maatstaf voor inflatie is de PPI. Het meet en volgt veranderingen in de prijs van goederen op stadia voor het detailhandelsniveau.

Hoewel de items in de PPI kunnen verschillen van het ene land tot het andere, omvatten ze voornamelijk items op producenten- of groothandelsniveau. Bijvoorbeeld, het omvat katoenprijzen voor ruw katoen, katoenen garen, katoenen grijsgoed en katoenen kleding.

Hoewel veel landen en organisaties de PPI gebruiken, gebruiken veel anderen, waaronder de VS, een vergelijkbare variant genaamd de producentenprijsindex (PPI).

Producentenprijsindex (PPI)

De PPI is een verzameling indexen die de gemiddelde verandering in verkoopprijzen meet die door binnenlandse producenten van goederen en diensten in de loop van de tijd worden ontvangen. De PPI meet prijsveranderingen vanuit het perspectief van de verkoper, in tegenstelling tot de CPI, die prijsveranderingen meet vanuit het perspectief van de koper.

In alle varianten is het mogelijk dat de stijging van de prijs van één component (bijvoorbeeld olie) de prijsdaling van een andere (bijvoorbeeld tarwe) tot op zekere hoogte tenietdoet. Over het algemeen vertegenwoordigt elke index de gemiddelde gewogen prijsverandering voor de gegeven componenten, toepasbaar op het algemene economische niveau, sector- of grondstoffenniveau.

Hoe Inflatie Te Meten

Prijsindexvarianten zoals hierboven genoemd kunnen worden gebruikt om de waarde van inflatie tussen twee specifieke maanden (of jaren) te berekenen. Hoewel talloze kant-en-klare inflatiecalculators toegankelijk zijn op verschillende financiële portals en websites, is het begrijpen van de onderliggende methodologie cruciaal om nauwkeurigheid te waarborgen. De wiskundige formule voor het berekenen van het inflatiepercentage is:

Bijvoorbeeld, om te bepalen hoe de koopkracht van $10.000 veranderde tussen september 1975 en september 2018, kan men de prijsindexgegevens op verschillende portals in tabulaire vorm lokaliseren. Vanuit die tabel, met behulp van de bovenstaande formule, Percentage Inflatiepercentage = (252.439 ÷ 54.6) x 100 = 462,14%. Het oorspronkelijke $10.000 is geïnflateerd tot $46.214, wat het bedrag is dat u in september 2018 nodig zou hebben om hetzelfde mandje goederen en diensten te kopen dat $10.000 in september 1975 kon kopen.

Inflatie treft niet alles gelijk. Bijvoorbeeld, de prijzen van dingen zoals nieuwe auto's, computers en veel elektronica zijn eigenlijk afgenomen in de loop der tijd, in verhouding tot het algehele inflatiepercentage.

Inflatie Beheersen

Zoals hierboven vermeld, wordt inflatie voornamelijk beheerst door de centrale bank van een land en haar monetair beleid. Volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) zijn de centrale banken van meer dan 90% van de geavanceerde economieën van de wereld toegewijd aan duidelijk vastgestelde (of voorgeschreven) inflatiedoelstellingen.

Monetaire beleidsinstrumenten omvatten open markttransacties, centrale bank leenfaciliteiten, reserveverplichtingen en het vaststellen van rentetarieven, inclusief die van het benchmark-federal funds-tarief.

Een centrale bank kan bijvoorbeeld de geldhoeveelheid verminderen en de rentetarieven verhogen om de monetaire basis aan te spannen en inflatie te beteugelen. Omgekeerd kan het de geldhoeveelheid vergroten en de rentetarieven verlagen om economische groei te stimuleren en werkloosheid te verminderen, zelfs als dat gepaard gaat met een hogere inflatie.

Veel regeringen hebben beleidsmaatregelen zoals loon- en prijscontroles ingevoerd om inflatie te bestrijden, vaak met beperkt succes.

Extreme Voorbeelden van Inflatie

Hyperinflatie is wanneer de prijzen van goederen en diensten meer dan 50% per maand stijgen. Op dat tempo zou een brood in de ochtend een bepaalde prijs kunnen kosten en in de middag een hogere.

Het meest bekende voorbeeld van hyperinflatie is het moderne Zimbabwe. In november 2008 bereikte de inflatie een astronomische 89,7 sextiljoen procent per maand. De regering verklaarde vervolgens inflatie illegaal. In 2009 heeft het land zijn munteenheid opgegeven. Op dat moment was 1 Amerikaanse dollar 35 quadriljoen Zimbabwaanse dollars waard.

Een ander bekend voorbeeld van hyperinflatie was het Duitsland na de Eerste Wereldoorlog. Het Verdrag van Versailles legde zware herstelbetalingen op aan Duitsland. De regering drukte vervolgens meer geld bij om de schuld te betalen. Dat leidde tot inflatie, maar de lonen van de mensen konden het niet bijbenen. In november 1923 bedroeg het hyperinflatiepercentage 3,25 miljard procent per maand.

De angst voor hyperinflatie weerhoudt regeringen er vaak van om tijdens een recessie nieuw geld uit te geven, zelfs wanneer het risico op deflatie groter is. Deflatie is een daling van het algemene prijsniveau van goederen en diensten. Het kan ook leiden tot een deflatoire spiraal.

---

• Deel dit artikel

---

Ontdek Gerelateerde Artikelen